Ampulün İcadı

Ampulün icadı, Ampulü icat eden ilk kişinin Thomas Alva Edison olduğu söylense de aslında uzun süre sönmeden yanabilen ve ticari olarak üretilebilen ilk ampul, birbirinden habersiz olarak Amerika ve İngiltere’de aynı anda iki farklı kişi tarafından icat edilmiştir.

İngiltere’de Newcastle kentinde Sir Joseph Swan ve Amerika’da New Jersey eyaletinde Thomas Alva Edison hemen hemen aynı zamanlarda ampulün icadı için kolları sıvamışlardır. Her iki bilim adamı da ampulün icadında öncelik iddiasında bulunmuşlardır.

Ancak, ilk olarak seri üretime geçen Edison buluşun sahibi olarak tarihe geçmiştir. Thomas Edison, 1878 yılında William Wallace’ın yaptığı 500 mum gücündeki ark lambasından etkilenerek 40-50 arkadaşı ile çalışmalara başlamıştır.

Edison’un hayali, güvenli ve ucuz bir yöntemle çalışan elektrik lambası yapmaktı. Bunun için ara vermeden çalışmalarına devam eden Edison, 6000’den fazla deneme yapmış ancak, cam ampulün içinde elektrik akımının kızgın hale getireceği maddeyi bir türlü bulamamıştır. Denediği maddelerden bazıları hiç yanmıyor, bazıları çok az dayanıyor hatta bazıları da çok pahalıya mal oluyordu.

Ampulü Kim Buldu?

Bir yıldan daha uzun bir süre çalışan Thomas Edison, 1879 yılının Ekim ayında uzun süreli yanan ilk ampulü icat etti. İcat edilen bu ampul tam 13,5 saat süre ile yanmıştır. Thomas Edison model no: 9 adını verdiği bu ampulün içinde karbonize edilmiş pamuk flamenti kullanmıştır. Edison, bu icadının patentini 1 Kasım 1879 yılında almıştır.

Ancak, ampulün içinde kullanılan pamuk flamentinin sürekli olarak yanmak için uygun olmadığı görüldü. Bunun üzerine Edison 1880 yılında, icat ettiği ampulünde pamuk yerine karbonize edilmiş kağıt kullanmaya başlamış ve aldığı iyi sonuçlarla Ekim ayında seri üretime geçmiştir.

Sir Joseph Swan

Ampulün bir diğer mucidi olan Sir Joseph Swan, ilk ampul tasarımını 1878 yılının Aralık ayında Newcastle Tyne Derneğinde tanıtmıştır. Ancak, laboratuvarda yüksek akım verildiği için yanan ampulün nasıl ışık verdiğini toplantıya katılanlara gösterememiştir.

Bir ay sonra Sunderland’da ampulünün nasıl ışık verdiğini göstermiştir ve bu tanıtımı Edison’un başarılı olan ilk laboratuvar denemesinden 10 ay kadar önce yapmıştı. Sir Joseph Swan ampulün icadı için çalışmalarına devam etmiş ve 1880’de pamuk flament kullanarak bir ampul geliştirmiş ve bu ampul, Edison’un ampulünden daha uzun ömürlü olmuştur. 27 Kasım 1880 yılında patentini alarak seri üretime geçmiştir.

Ekim 1880’de Amerika’nın Menlo Park kentinde Edison Lamp Works tesislerinde ticari olarak ilk ampuller üretilmeye başlamıştır. Ticari anlamda ilk üretime geçmesinden dolayı Thomas Alva Edison ampulün mucidi olarak kabul edilmiştir.